Arduino IDE yazılımı Arduino şirketi tarafından başta Arduino modelleri olmak üzere çeşitli geliştirme kartları için oluşturulmuş yazılım geliştirme platformudur. Arduino IDE; komutların yazılması, yazılan komutların kontrol edilerek derlenmesi ve derlenmiş kodun bilgisayara USB portundan bağlı olan geliştirme kartına yüklemesine olanak sağlar.
Arduino kartı ile bir proje geliştirmek istediğiniz durumlarda sensörlerden gelen verileri işlemek ve modüller aracılığıyla çıktı alabilmek için kod yazmanız gerekmektedir. Arduino’nun kod mantığı oldukça kolaydır ve pratik yaparak kısa sürede öğrenilebilir.
Arduino IDE Yazılımının İndirilmesi ve Kurulması
• İlk olarak Arduino’nun kendi web sitesi olan arduino.cc adresine gidin.
• Açılan web sitesinde üst menüde bulunan Software butonundan Downloads sayfasına gidin.
• Bu sayfada Download the Arduino IDE kısmından bilgisayarınızın işletim sistemine uygun olan Arduino IDE versiyonuna tıklayın.
• Karşınıza bir bağış sayfası çıkacaktır. İsteğinize göre bağış yapabilir veya Just Download butonuna tıklayarak ücretsiz bir şekilde programı indirebilirsiniz.
• İndirilen dosyayı açarak kurulum sihirbazına ulaşabilirsiniz. Kurulum sırasında özellikle yapmanız gereken bir ayar bulunmamaktadır. Koşulları kabul ederek programı kurabilirsiniz. Kurulum tamamlandıktan sonra sihirbazı kapatarak oluşan kısayol ile programı başlatabilirsiniz.
Arduino IDE Arayüzü
Arduino IDE; Türkçe dil desteğine sahip olması, oldukça basit ve anlaşılır olmasından dolayı kullanımı oldukça kolaydır. Şimdi Arduino IDE arayüzünde bulunan kısımları inceleyeceğiz.
Arduino IDE programını çalıştırdığınız zaman karşınıza bu ekran çıkacaktır;
Üst Menü
• “Dosya” menüsünden yeni Arduino dosyası oluşturabilir, mevcut dosyayı kaydedebilir ve tercihler sayfasına ulaşabilirsiniz.
• “Düzenle” menüsünden Kes, Kopyala, Yapıştır gibi temel işlemleri yapabilir veya sayfa düzeninde değişiklikler yapabilirsiniz.
• “Taslak” menüsünde kodunuzu derleyebilir, kartınıza yükleyebilir veya library ekle butonundan Arduino IDE’ye yeni kütüphaneler ekleyebilirsiniz. Bu işlemi ilerleyen derslerden öğrenebilirsiniz.
• “Araçlar” menüsü kod yüklemeden önce çeşitli ayarların yapılacağı, programlama için düzenlemeler barındıran menüdür.
• “Yardım” menüsünden Arduino ile ilgili çeşitli destek çözümlerine ulaşabilirsiniz.
Butonlar
“Kontrol Et” butonu kodunuzun derlenmesini sağlar. Yazdığınız kodda herhangi bir hatanın olup olmadığını kontrol etmek, kodun karta yüklenebilir durumda olduğundan emin olmak için bu butonu kullanabilirsiniz.
“Yükle” butonu yazdığınız kodu geliştirme kartına yüklemek için kullanılır. Bu butonu basıldığı zaman ilk olarak kod derlenir ve herhangi bir hata bulunmazsa kod karta yüklenir.
“Yeni” butonu yeni bir proje sayfası oluşturmak için kullanılır.
“Aç” ve “Kaydet” butonları ile bilgisayarınıza daha önce kaydetmiş olduğunuz bir Arduino proje dosyasını açabilir veya mevcut kodunuzu proje dosyası olarak kaydedebilirsiniz.
Kod Düzenleme Alanı ve Konsol
Kod düzenleme alanı oldukça sade ve basittir. Kırmızı renkli kutu içerisinde gösterilen butona basarak yeni sekmeler açabilir, böylelikle yazdığınız kodu daha basit ve düzenli bir hale dönüştürebilirsiniz.
Arduino kodları temel olarak void setup() ve void loop() olmak üzere iki kısımda yer alır. void setup() kısmı içerisine yazmış olduğunuz tüm kodlar karta güç verildiği zaman yalnızca bir kere çalışır. Bu kısımda karta bağladığınız sensörlerin pinlerini vb özelliklerini belirtebilirsiniz. void loop() kısmı void setup()kısmından sonra çalışır. Bu kısım içerisinde yazılan tüm kodlar karta güç verildikten sonra güç kesilene kadar sonsuz bir döngü içerisinde tekrarlar.
Konsol, başlık ve açıklama kısmından oluşur. Yaptığınız herhangi bir işlem sonucunda işlemin başarılı olup olmadığını ve eğer bir hata oluşursa hatanın kaynağını bu alandan görebilirsiniz.
Arduino Kartına İlk Kodu Yüklemek
Temel kod mantığını anlamanız ve karta nasıl kod yükleneceğini öğrenmeniz için ilk olarak Arduino’ya basit bir Blink kodu yükleyeceğiz. Bu kod Arduino kartının üzerinde bulunan L etiketli LED’in yanıp sönmesini sağlayacak.
Kod yüklemek için aşağıdaki işlemleri uygulamanız gerekmektedir;
• İlk olarak Araçlar > Kart kısmından kartınızın modelini seçin.
• Kart modelini seçtikten sonra Arduino kartınızı uygun bir yazıcı kablosu ile bilgisayarınıza bağlayın. Daha sonra Araçlar > Port kısmından kartınızın bağlı olduğu USB portunu seçin. Muhtemelen yalnızca bir seçenek olacaktır.
• Artık Arduino kartınızın kartınızı tanımakta. Şimdi yapmanız gereken kodu yüklemek. Dosya > Örnekler > 0.1 Basics > Blink kısmından örnek kodu açabilirsiniz.
• Şimdi açılan kodu inceleyebiliriz;
void setup() Kısmı
Daha önceden de belirttiğim gibi bu kısımda yer alan kodlar yalnızca bir kez çalışmakta. Bu kısımda yakmak istediğimiz led’in kart üzerinde bağlı olduğu pini belirtmemiz gerekmekte.
Bunun için pinmode()fonksiyonunu kullanacağız. Bu fonksiyon içerisinde belirtmemiz gereken iki değer var. Bunlar bağlamış olduğumuz bileşenin (Bu proje’de LED) kart üzerinde bağlı olan pin’i ve Giriş (INPUT) veya Çıkış (OUTPUT) kullanımı. Blink projesinde kart üzerinde bulunan L etiketli LED’i yakmak istediğimiz için LED_BUILTIN yazıyoruz. Böylece LED’i bağlamış olduk. LED’i yakmak için güç vermemiz gerekiyor. Bunun içinde ikinci değeri OUTPUT olarak belirtiyoruz. Eğer herhangi bir sensör ile veri almak isteseydik OUTPUT yerine INPUT yazmamız gerekecekti.
void loop() Kısmı
Bu kısma döngü olarak tekrar edecek fonksiyonları yazmamız gerekiyor. Bizim amacımız LED’i yakmak, bir saniye beklemek, LED’i söndürmek ve tekrardan bir saniye beklemek olduğu için öncelikle LED’e güç vereceğiz, bir saniye bekleyeceğiz, LED’e verilen gücü keseceğiz ve tekrardan bekleyeceğiz. Bu void loop kısmına yazıldığı için sürekli tekrarlanacak.
LED’e güç vermek ve güç kesmek için digitalWrite() fonksiyonunu kullanacağız. HIGH değeri ile güç verebilir ve LOW değeri ile gücü kesebiliriz.
Beklemek için delay() fonksiyonunu kullanacağız. Beklemek istediğimiz süreyi milisaniye (1000 milisaniye = 1 saniye) cinsinden yazarak bekleme işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
Arduino’da kod yazarken fonksiyonlardan sonra ";" işareti koymaya dikkat edin. Yoksa kodunuz hatalı olacaktır.
Sonuç
“Yükle” butonuna bastıktan sonra Arduino kartı üzerinde bulunan LED’in yanıp söndüğünü gözlemleyebilirsiniz.
Arduino IDE yazılımının kurulumunu gerçekleştirdiniz; arayüzünü ve temel kullanımını öğrendiniz.
Robotik kodlamayı doğru ve etkili bir şekilde öğrenebilmek için projeleri uygulamanız gerekmektedir. Daha iyi öğrenebilmeniz için Blink kodunda değişiklikler yaparak kodu tekrardan yükleyip sonucu gözlemleyebilirsiniz. (Örneğin bekleme süresini arttırabilir, veya farklı hız aralıklarıyla LED’i yakabilirsiniz.)